‘Rioleringswerken in Stad Antwerpen zijn nodig om wateroverlast voor te blijven, maar dat ze telkens weer bijzondere coördinatie vragen, dat zie je niet altijd aan de buitenkant,’ zegt Lieven Lauwereys, Account Manager bij water-link.
‘Mobiliteit bewaken tijdens de werken. Drukke stadsomgevingen. Tramsporen en -leidingen. Weinig plaats, veel andere nutsleidingen in de grond. Werken op elkaar afstemmen, minder hinder maatregelen implementeren. Met een werf als die van de Groenplaats en omliggende straten straks, is dat een enorme uitdaging.'
Eerst, hoe ontstaat wateroverlast in een stad?
‘Dat heeft verschillende oorzaken. Te kleine leidingen, lekkende leidingen die grondwater draineren. Stel, je hebt al een hoge grondwaterstand, en dan komt er zware regenval bovenop. Oude leidingen zijn niet voldoende groot en ze zijn scheurgevoelig, dus moeten we ze vervangen. Ze trekken onbedoeld dat hoge grondwater ook aan en voeren het af, waardoor er nog minder plaats voor regenwater is.’
‘Het is niet omdat je in de straat asfalt- of betonverharding ziet, dat we ondergronds water niet laten infiltreren.’
‘Grondwater afvoeren is niet goed tijdens droogte, natuurlijk. Daarom zetten we samen met de nieuwe leidingen waar mogelijk in op infiltratie. Het is dus niet omdat je bovengronds stenen, asfalt of beton ziet, dat er ondergronds geen water kan infiltreren. Maar er moet in de ondergrond voldoende plaats zijn voor de aanleg van infiltratie- en/of buffertechnieken.
Water voor de Groenplaats
‘Het project rond de Groenplaats en de omliggende straten zal één van de grootste zijn tot nog toe voor ons. De opdrachtgevers zijn Stad en District Antwerpen, De Lijn en water-link. Alleen al vanwege de schaal, maar de plaats zelf is bijzonder natuurlijk, zo bekend als ze is. Er is een ondergrondse parking en premetro, en er zullen werken zijn aan het Hilton hotel en de Boerentoren ook.’
‘Afstemming met alle spelers is cruciaal om de impact in deze regio zo veel mogelijk te beheersen. En om het project zo efficiënt en kostenbesparend mogelijk op te zetten. Daar gaan meerjarenplanningen aan vooraf.’
Infiltreren, opvangen, hergebruiken
‘De vernieuwing van de rioleringen onder de Groenplaats was sowieso nodig. Maar samen met onze partner Aquafin zetten we volop in op infiltratie, buffering en hergebruik van hemelwater.’
‘Het water dat je opvangt, wil je zo goed mogelijk inzetten, en wat te veel is, moet je snel en veilig kunnen afvoeren.’ ‘Onder de Groenplaats komt een bekken van 1 miljoen liter water. Het hemelwater dat we daar opvangen van het plein en omliggende straten zal worden hergebruikt voor het groen bovengronds en voor de veegdiensten van de stad. Dat bekken heeft een “slimme” klep die wordt aangestuurd door weergegevens.’
‘We willen méér slimme, datagestuurde waterstormbekkens aanleggen’
Waterstormbekken
‘Die slimme klep regelt automatisch de afvoer van regenwater, als de riolering stroomafwaarts daar klaar voor is. Op basis van die weergegevens wéét de klep dus wanneer afvoer moet worden voorzien. Als er echt grote buien aankomen, kunnen we het bekken voorafgaand tijdig laten leeg lopen om voldoende opvang te voorzien.’
‘Zo blijven we wateroverlast voor en gaan we duurzaam om met hemelwater. Onder de Antwerpse Zuiderdokken werd recent zo’n installatie gebouwd. We willen méér van die slimme, datagestuurde waterstormbekkens aanleggen.’
Meer hierover
- Wateroverlast in Antwerpen vòòr blijven met project Precinct
We bouwen een digitale tweeling van de Antwerpse rioleringen en infrastructuur.
Via simulaties kunnen we dan ‘in het echt’ enkele uren voor het noodweer aanbreekt de juiste beslissingen nemen. - Heraanleg Groenplaats en omliggende straten van start in 2025
In 2025 krijgt de Groenplaats een grondige make-over. Er komt een moderne centrale toegang naar de ondergrond, een dubbele rij nieuwe bomen, toekomstbomen op de hoeken en nieuwe zitbanken.