Pesticiden zijn bestrijdingsmiddelen die landbouwers, openbare diensten en particulieren gebruiken om, bijvoorbeeld, onkruid en ongedierte te verdelgen.
Resten van pesticiden kunnen hun weg vinden naar oppervlaktewater en grondwater – de bronnen voor ons drinkwater. Daarom schrijft de wet voor dat we heel voorzichtig moeten zijn met het gebruik van pesticiden. Zo is het gebruik van Roundup sinds 19 juli 2017 verboden voor particulieren. De populaire onkruidverdelger is gemaakt op basis van glyfosaat en van die stof weten we niet wat de risico’s zijn voor onze gezondheid en voor ons milieu.
Geraken pesticiden in drinkwater?
Pesticiden vind je vooral in oppervlaktewater. In grondwater komen ze minder voor. In beide gevallen zorgen de behandelingstechnieken van de drinkwaterbedrijven ervoor dat de concentraties in ons uiteindelijke drinkwater ruim onder de wettelijke norm van 0,1 microgram per liter blijven.
Hoe beschermen drinkwatermaatschappijen hun bronnen tegen pesticiden?
Drinkwatermaatschappijen doen er alles aan om vervuiling van drinkwater door pesticiden te voorkomen. In de afgebakende beschermingszones boven en rond grondwaterwinningen is het bijvoorbeeld verboden om pesticiden te gebruiken.
We zetten sensibiliseringsprojecten op met de landbouwsector. Zo leren boeren om verstandig om te springen met pesticiden en eerder te kiezen voor alternatieve werkmethoden. Ook met producenten van fytofarmaceutische producten maken we afspraken om het aandeel aan pesticiden in bedrijfsproducten te verlagen of te elimineren.
De drinkwatermaatschappijen profiteren ten slotte van de maatregelen die Europese, federale en regionale overheden de laatste jaren oplegden. Die hebben tot doel om het gebruik van de schadelijkste pesticiden te beperken – en zeker degene die opduiken in ons grondwater.
Hoe meet je pesticiden in drinkwater?
Drinkwaterbedrijven gebruiken al bijna vijftig jaar chromatografische technieken (vloeistof- en gaschromatische scheiding met een massaspectrometer als detector) om de aanwezigheid van pesticiden in drinkwater op het spoor te komen. De laatste jaren gebruiken ze die ook om afbraakproducten van pesticiden te ontdekken.
Pesticideconcentraties in drinkwater
De watermaatschappijen meten voortdurend zo’n 34 individuele pesticiden en metabolieten in 90 leveringsgebieden in Vlaanderen. De gemeten concentraties liggen meestal ruim onder de Europese voorzorgsnorm van 0,1 microgram per liter. Er is dus – op basis van de bestaande kennis – geen enkel risico voor de gezondheid.
Pesticiden: kenmerken
- CAS-nummer: niet van toepassing
- stofgroep: triazinen, fenylureumderivaten, fenoxycarbonzuurderivaten
- milieukwaliteitsnorm: niet van toepassing
- bronnen van deze stof: niet van toepassing
Pesticiden in drinkwater: beleid en toekomst
De preventie van pesticidegebruik is een trend die zich doorzet. De Europese Unie en de Belgische gewesten gaan uit van het voorzorgsprincipe en eisen dus dat de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen zo goed als nul is. De Europese normen zijn trouwens veel strenger dan die van de Wereldgezondheidsporganisatie. Om ervoor te zorgen dat hun water aan de strengste kwaliteitseisen blijft voldoen, nemen drinkwaterbedrijven deze maatregelen:
- We sluiten waterwinningen tijdelijk of definitief bij een (mogelijke) calamiteit.
- Als een volume water de norm van pesticideconcentratie nadert, mengen we dat met water van normale kwaliteit.
- We passen onze bestaande behandelingsinstallaties aan met de nieuwste behandelingstechnieken.
Pesticiden in drinkwater: referenties
- Vlaamse Milieumaatschappij: ‘Rapport drinkwaterkwaliteit 2016’
- …